اموال و اقسام آن چیست ؟

1399/05/07

اموال و اقسام آن چیست ؟

. مال چیست و چه مفهومی دارد ؟

  . آیا اموال همه یک ارزش خاص دارند ؟

  . به طور کلی اموال چگونه تقسیم می شوند ؟

  . رابطه مال و ملک چگونه است

افراد در زندگی خود هر لحظه با اموال سر و کار دارند ، از آنها استفاده می کنند و خرید و فروش می کنند. تمام این اعمال دارای نتایج و پیامدهای حقوقی است که افراد باید از آن اطلاع داشته باشند. آگاهی نسبت به اینکه مالی که مورد معامله یا استفاده قرار می دهیم چه عنوان حقوقی ای دارد ، باعث می شود

 از اشتباهات رایج در شناسایی هر مال و آثار حقوقی ناشی از آن جلوگیری  شود . می توان گفت هیچ یک از قوانین موجود در ایران به ویژه در قانون مدنی ، تعریف واحد و جامعی از مال بیان ننموده اند.

 اما می توان گفت مال در اصطلاح به چیزی اطلاق می شود که  قابل تقویم به پول باشد. بطور کلی مال باید دارای چند ویژگی باشد و از آن جمله اینکه نیازی از نیاز های اشخاص را « برآورده نماید اعم از آنکه ان نیاز مادی یا معنوی باشد و قطع نظر از اینکه نیاز جمعی را رفع و یا فقط رافع نیاز یک نفر باشد، دیگر آنکه عرضه ان محدود و در نتیجه دارای ارزش اقتصادی بوده  همچنین مالیت داشتن شی یا کالا می تواند 1»و قابلیت داد و ستد و تقویم به پول را داشته باشد یک ملاک شخصی باشد ، به عبارتی دیگر به آن معناست که ممکن است یک کالا برای شخصی  مالیت داشته باشد و برای دیگری خیر. همانند یادگاری

  الف: تقسیم بندی اموال :

 تقسیم بندی مال به محسوس و نامحسوس . محسوس ( ملموس ، مادی ) : اموالی که ماهیت مادی ، خارجی ، بیرونی و دیدنی دارند

 مانند کتاب ، دیوار ، خانه ، در ، پنجره ،  . غیر محسوس ( غیرملموس ، غیرمادی یا حقوق مالی): آن اموالی که ماهیت خارجی

 بیرونی ، مادی و دیدنی ندارند. نام دیگر اموال نامحسوس، همان حقوق مالی است. مانند: حق  انتفاع، حق وثیقه ، حق ارتفاق، حق تحجیر و حق شفعه

ب: تقسیم بندی اموال به منقول و غیر منقول: اموال منقول : اموال مادی است که قابلیت جا به جایی دارد و می توان آن را از محلی به محلی دیگر منتقل کرد  قانون مدنی به همین 19به شرط آن که آسیبی به خود مال و محل استقرار وارد نشود.

ماده موضوع اشاره دارد : اشیائی که نقل آن از محلی به محل دیگر ممکن باشد بدون اینکه به خود یا  محل آن خرابی وارد آید منقول است. اکثر اشیاء و چیزهایی که در اطراف ما هستند جزء اموال منقول محسوب می شوند.

مانند خودرو، موتور سیکیلت، حیوانات قابل تملک، مصالح ساختمانی و غیره. بنابراین اموالی که انتقال آن ها از محل اسقرار فعلی شان به محلی دیگر باعث ورود خسارت و خرابی به خود آن مال یا محل اسقرار فعلی آن نشود در زمره اموال منقول به حساب می آیند. برای مثال وقتی یک میز یا صندلی را در یک کلاس یا اتاقی جا به جا می کنیم، هیچ خسارتی به آن صندلی و میز و یا محل  قبلی و یا بعدی آن ها وارد نخواهد شد.

غیر منقول

: اموال غیر منقول هم در اصطلاح حقوقی به مالی که از جایی به جایی قابل انتقال نباشد، مانند « زمین و معدن، گفته میشود.

اعم از این که استقرار آن ذاتی باشد یا بواسطه عمل انسان، به نحوی که نقل آن مستلزم خرابی یا نقص خود مال یا محل آن شود.یا مالی که منقول و قابل انتقال است، ولی به حکم قانون غیر قابل انتقال است.

مانند مال منقولی که بر مال غیر منقولی نصب شده است، از قبیل بخاری دیواری و تابلوهای ثابت. همچنین مال منقولی که اختصاص به استفاده از مال غیر منقولی داده شده باشد. مانند حیوانات و اشیایی که مالک آن را برای عمل زراعت   اختصاص داده باشد، از قبیل گاو و گاومیش و اسباب و ادوات زراعت، گفته میشود.

 پس ضابطه اصلی در تشخیص مال غیر منقول و منقول، قابلیت و امکان حمل و نقل است. به این  ، ترتیب که هرگاه مالی قابل حرکت دادن باشد، بی آنکه برای عین یا محل آن خرابی به بار آید مال را منقول مینامند. برعکس، اگر مالی قابل نقل مکان نباشد، یا اگر در عمل نیز نقل آن ممکن شود، این تغییر موجب ویرانی وخرابی عین یا محل آن گردد، آن را غیر منقول میگویند. با وجود این، گاهی در اصطلاح قانون مدنی، غیر منقول به اموال قابل حمل و حتی حقوق مالی و منافع نیز گفته میشود.

 البته این تجاوز از قاعده استثنایی ومحدود به مواردی است که، قانونگذار بنابه .

». مصالحی، اموال قابل حمل را به صراحت در حکم اموال غیر منقول قرار داده باش

اقسام اموال منقول: . منقول ذاتی : اموال مادی و محسوسی که قابل جابه جایی از مکانی به مکان دیگرند مانند پ

« قانون مدنی :  :اشیائی که نقل آن از محلی به محل دیگر ممکن باشد بدون اینکه 19کتاب. (ماده  به خود یا محل آن خرابی وارد آید منقول است.) . منقول حکمی : اموال منقول حکمی که نام دیگر آن اموال در حکم منقول است ، خود به دو پ

 دسته تقسیم می شوند: ، حقوق عینی منقول: هر حق عینی که موضوعش منقول باشد منقول است، یعنی حق مالکیت انتفاع و وثیقه نسبت به مال منقول.

پ» باید توجه داشت که حقوق عینی ارتفاق ، شفعه و تحجیر در اموال منقول راه ندارد.

اقسام اموال غیر منقول: اموال غیرمنقول نیز به دو دسته فرعی با عنوان الف- غیرمنقول ذاتی  . ب- غیرمنقول غیر ذاتی تقسیم می شود اموال غیر منقول ذاتی: اموال غیرمنقول ذاتی آن است که از ابتدا و در ذات و ماهیت حقوقی خود از ابتدا غیرمنقول بوده است بدون اینکه انسان یا طبیعت در غیرمنقول بودن آن نقشی داشته باشد  و این ویژگی از آن جدایی ناپذیر است. مانند زمین، معادن و کوه ها

این دسته از اموال از ابتدا تا همیشه غیرمنقول باقی خواهند ماند مثل زمین و عرصه ساختمان که هیچگاه از محل فعلی خود قابل جا به جایی و تغییر مکان نیستند اگر ساختمان و اعیانی روی آن  قابل تخریب یا جابجایی است.

اما غیرمنقول غیر ذاتی که به آن غیرمنقول ساختگی و مصنوعی نیز گفته می شود، عبارت از مالی است که به ذات خود منقول بوده اما در اثر اقدام انسان یا حوادث طبیعی در چهره غیرمنقول ظاهر شده اند با این مزیت و تفاوت که قابلیت بازگشت و تبدیل شدن به اموال منقول را دارند. برای مثال درختان جزء اموال غیرمنقول غیر ذاتی هستد چون بعضی از آن ها به دست انسان کاشته شده و برخی از آن ها نیز در اثر فعل و انفعالات طبیعی رشد کرده اند. اما در هر دو حالت با قطع شده و جدا شدن از زمین تبدیل به اموال منقول می شوند. همچنین مصالح و آهن آلات پای ساختمان تا وقتی که در بنا به کار نرفته اند جزء اموال منقول هستند اما همین که در ساختمان اسقرار یافتند جزء اموال غیرمنقول غیر ذاتی در می آیند و مجدداً اگر ساختمان تخریب بشود  .مصالح آن در زمره اموال منقول به حساب می آیند